W sieci można znaleźć wiele artykułów omawiających zalety fotografowania w formacie RAW i prawdopodobnie tyle samo kontrargumentów, że można uzyskać równie dobre wyniki przy fotografowaniu w JPEG. Chociaż to zdecydowanie prawda, chcę omówić powody, które skłoniły mnie do korzystania wyłącznie z formatu RAW w nadziei, że może to przekonać innych do tego samego.
Porównuję przetwarzanie RAW do wyłączania aparatu „auto” i fotografowania w trybie „ręcznym”. Kiedy ludzie zaczynają przygodę z fotografią cyfrową, może się wydawać, że jest to kolejny obszar pełen technicznego żargonu, który stanowi barierę uniemożliwiającą jej przyswajanie. Jednak gdy już trochę zrozumiesz zachodzące procesy i jak różne ustawienia mogą wpłynąć na Twoje wyniki, przekonasz się, że pozwolenie aparatowi na przetwarzanie może być czynnikiem ograniczającym osiągnięcie Twojej wizji fotograficznej.
Co to jest RAW?
Plik RAW to nieskompresowany plik obrazu, który rejestruje dane z czujnika „tak jak jest”, przy minimalnym przetwarzaniu. W zależności od aparatu plik ten najprawdopodobniej będzie zawierał dane 12-bitowe lub 14-bitowe. Podczas robienia zdjęć w formacie JPEG aparat pobierze plik RAW, przetworzy go za pomocą szeregu ogólnych działań (zazwyczaj korekty kontrastu/nasycenia, korekta balansu bieli i wyostrzenie) przed skompresowaniem obrazu do 8-bitowego pliku JPEG.
Ta różnica w „głębokości bitowej” jest tutaj kluczowa. Obraz 12-bitowy będzie zawierał 2^12=4096 tonów na kanał. Biorąc pod uwagę, że na piksel są trzy kanały (czerwony, zielony i niebieski), daje to 4096x4096x4096=69 miliardów możliwych tonów na piksel. Jeśli porównamy to z innymi głębiami bitowymi, zauważysz różnicę:
Głębia bitowa | Dźwięki na kanał | Możliwe tony na piksel |
|---|---|---|
8-bitowy | 2^8 =256 | 16,8 miliona |
12-bitowy | 2^12 =4096 | 68,7 miliarda |
14-bitowy | 2^14 =16384 | 4,4 biliona |
Teraz te liczby są prawie zbyt duże, aby je zrozumieć, jednak dość łatwo jest je rozważyć w kontekście. Kiedy bierzesz plik JPEG z aparatu do Photoshopa w celu przetworzenia, jest tylko 256 możliwych tonów do zdefiniowania koloru dla każdego kanału czerwonego, zielonego lub niebieskiego, co oznacza, że kiedy zaczynasz stosować zmiany kontrastu lub jasności, jest bardzo ograniczona liczba możliwych tonów dla każdego piksela, co może skutkować oczywistą degradacją obrazu, jeśli zostanie przesunięty zbyt daleko. W przypadku obrazu RAW liczba możliwych tonów jest o wiele większa, niż można wprowadzić bardziej znaczące zmiany bez wpływu na ostateczną jakość obrazu.
Nie przychodzi to jednak bez kosztów. Ze względu na zwiększoną głębię bitową plików RAW są one od 2 do 6 razy większe niż odpowiadające im pliki JPEG zapisane w aparacie. To sprawi, że twoja ogromna karta pamięci będzie wydawać się bardzo ograniczona. Dodatkowo, ponieważ plik JPEG jest zwykle gotowy do drukowania bezpośrednio po wyjęciu z aparatu, plik RAW będzie potrzebny do ręcznego przetwarzania w cyfrowej ciemni. Tak więc, aby odpowiedzieć na oczywiste pytanie „czy warto?”, rozważmy korzyści…
Korzyści z RAW
Jak wspomniano powyżej, podczas robienia zdjęć w formacie JPEG aparat przetwarza obraz wewnętrznie przed skompresowaniem go do mniejszej głębi bitowej. Przetwarzanie stosowane przez aparat jest ogólne i jednolite na całym obrazie. W przeciwieństwie do tego, gdy przechwytujesz obrazy RAW, masz pełną kontrolę nad tym, ile przetwarzania zostanie zastosowane do obrazu i gdzie na tym obrazie je zastosujesz.
Biorąc pod uwagę zwiększoną głębię bitową plików RAW, każdy przechwycony obraz jest znacznie bardziej wyrozumiały niż odpowiedni JPEG. Na przykład, jeśli nie zrobiłeś zdjęcia i prześwietliłeś niebo na zdjęciu krajobrazowym, pozostawiając je prawie białe, będziesz w stanie odzyskać znacznie więcej danych tonalnych w pliku RAW i potencjalnie zapisać to, co w przeciwnym razie może być obrazem przeznaczonym do kosza. Podobnie w przypadku danych o cieniach, zachowanych jest znacznie więcej informacji, co oznacza, że niedoświetlone obszary obrazu można odzyskać, aby pokazać szczegóły, które w przeciwnym razie zostałyby utracone.
Po lewej stronie jest obraz prosto z kamery. Odsłonięcie jasnego nieba spowodowało niedoświetlenie drzew i pojawienie się gęstego bloku ciemnego koloru. Obraz po prawej przedstawia ten sam obraz przetworzony w celu wzmocnienia cieni, aby odsłonić szczegóły, które w przeciwnym razie mogłyby zostać utracone
Podobnie jeden obraz może zawierać wystarczająco dużo szczegółów tonalnych, aby z jednego pliku utworzyć obraz w stylu HDR. Ekspozycja obrazu może zostać zwiększona/zmniejszona podczas przetwarzania końcowego, aby uzyskać 3 obrazy, jakby w nawiasach, i można je połączyć, aby uzyskać efekt zwiększonego zakresu dynamicznego, ale wszystkie z tylko jednego obrazu.
Podczas fotografowania w formacie RAW nie musisz już ustawiać balansu bieli w aparacie. Zwiększona głębia bitowa plików RAW oznacza, że balans bieli można określić za pomocą precyzyjnej temperatury barwowej (w kelwinach) podczas przetwarzania końcowego, a nie za pomocą ograniczonej liczby zdefiniowanych ustawień wstępnych w aparacie przed naciśnięciem migawki. Ze względu na zwiększoną głębię bitową, znaczne przesunięcia balansu bieli nie wpływają negatywnie na końcową jakość obrazu. Nie odpalasz już kilku klatek, zanim przypomnisz sobie, że balans bieli został ustawiony na „żarzenie”, mimo że jesteś teraz na zewnątrz.
Górne zdjęcie przedstawia Brugię sfotografowaną w nocy, prosto z aparatu. Balans bieli na dolnym obrazie został przetworzony w celu obniżenia temperatury barwowej w celu uzyskania bardziej realistycznego odwzorowania koloru kamiennych budynków bez wpływu na jakość obrazu.
Wyostrzanie można stosować do woli, a nawet w dowolnym miejscu, bez nadmiernego wyostrzania wstępnie wyostrzonego obrazu JPEG. Można to wykorzystać do podkreślenia szczegółów w jednej sekcji obrazu lub po prostu ogólnie zapewnić kontrolę nad ostatecznym wyjściem obrazu.
Ten obraz po lewej przedstawia geparda, który przeszedł pewne wyostrzenie w celu zwiększenia szczegółowości. Obraz po prawej stronie to maska zastosowana do efektu wyostrzania. Wyobraź sobie czarno-biały obraz nałożony na czubek geparda; obszar bieli reprezentuje część obrazu, do której zastosowano efekt wyostrzania, a obszar czerni reprezentuje część obrazu, do której efekt wyostrzania nie został zastosowany. Dlatego w tym przypadku wyostrzenie zostało zastosowane tylko do oczu/nosa dużego kota, aby jeszcze bardziej podkreślić ostrość w tym obszarze i zwiększyć efekt bliskiego portretu.
Dodatkowy bonus
Jakby powyższe punkty nie były wystarczające, jednym z moich ulubionych powodów, dla których robię zdjęcia w formacie RAW, jest to, że żadna edycja obrazu nie jest destrukcyjna. W przeciwieństwie do pliku JPEG, w którym wszelkie zmiany wprowadzone w obrazie są trwałe, wszystkie zmiany wprowadzone w obrazie RAW są przechowywane w pliku metadanych skojarzonym z plikiem RAW, pozostawiając oryginalny plik bez zmian. Oznacza to, że nigdy nie zrujnujesz obrazu w sposób nieodwracalny, zapisując kilka błędnych zmian, a także możesz wrócić do obrazu kilka tygodni, miesięcy lub lat później i ponownie przetworzyć go z oryginalnego RAW, w miarę poprawy umiejętności przetwarzania.
Teraz skłamałbym, gdybym powiedział, że nie ma krzywej uczenia się związanej z przetwarzaniem RAW. Do manipulowania obrazami potrzebne będzie dedykowane oprogramowanie do przetwarzania plików RAW, ale zazwyczaj aparaty obsługujące fotografowanie w formacie RAW powinny być dostarczane z oprogramowaniem producenta. Istnieje również wiele alternatywnych darmowych programów, a także pakiety oprogramowania od znanych gigantów edycji obrazów, takich jak Adobe. Przy odrobinie badań zobaczysz, jak łatwo jest wycisnąć jak najwięcej z obrazów i wkrótce zaczniesz się zastanawiać, dlaczego wcześniej nie robiłeś zdjęć w formacie RAW.
Biorąc pod uwagę, że większość aparatów powinna umożliwiać fotografowanie w trybie „RAW+JPEG”, w którym aparat zapisuje zarówno plik RAW, jak i przetworzony plik JPEG na kartę pamięci, nie masz wymówki, aby nie spróbować tego następnym razem jesteś poza domem z aparatem.