Łączenie dwóch lub więcej ekspozycji w jeden obraz to technika, która prawie na pewno zaczęła się jako przypadek (podobnie jak sama fotografia). Podczas korzystania z wczesnych kamer filmowych zbyt łatwo było nacisnąć spust migawki, zapominając o zmianie płyty – co było faux pas, które generalnie było nagradzane prześwietlonym, pomieszanym bałaganem. Kiedy filmy rolkowe stały się popularne, producenci aparatów uznali za rozsądne wbudować mechaniczną blokadę w mechanizm przesuwania filmu, aby zapobiec przypadkowym wielokrotnym naświetleniom (chyba że użyto specjalnego przycisku obejścia).
Większość cyfrowych aparatów fotograficznych kontynuowała tradycję zniechęcania do takich psot, po prostu nie zapewniając takiej możliwości. W konsekwencji charakterystyczny styl tej, czasem nieoczekiwanej sztuki, zaczął stopniowo zanikać – do niedawna. Dziś pragnienie stylów retro zyskuje na popularności i wielu fotografów po raz kolejny eksperymentuje z tą starą techniką.
Tradycyjne metody wielokrotnej ekspozycji
Jeśli nie możesz wykonać elektronicznego odpowiednika resetowania migawki bez nawijania filmu, jak możesz osiągnąć ten efekt? O ile Twój aparat nie oferuje specjalnych opcji wielokrotnej ekspozycji, jesteś ograniczony do robienia wszystkiego podczas jednej długiej ekspozycji, aby Twój obraz mógł gromadzić się na czujniku.
Jedną z metod jest budowanie obrazu przez kilkakrotne wyzwolenie lampy błyskowej podczas długiej ekspozycji, przy słabym oświetleniu otoczenia. Ta technika jest często używana przez fotografów jaskiniowych, ponieważ pozwala im stworzyć coś, co wydaje się być oświetloną podziemną komorą poprzez wystrzelenie kilku błysków w różnych częściach sceny. Wadą jest to, że potrzebujesz ciemnego otoczenia, ale technika ta może być skuteczna – szczególnie, gdy używasz lampy błyskowej ustawionej na wytwarzanie szybkich serii błysków w trybie stroboskopowym, aby uchwycić szybko poruszającą się akcję.
W normalnych warunkach dziennych jedynym sposobem na uzyskanie długiej ekspozycji jest zastosowanie filtra o neutralnej gęstości, który pozwoli na osiągnięcie czasu naświetlania dziesięciu sekund lub więcej. W tym czasie możesz w razie potrzeby zakryć i odsłonić obiektyw, aby nałożyć serię nieruchomych obrazów.
Ponieważ obie te metody polegają na gromadzeniu coraz większej ilości światła na matrycy od różnych obiektów podczas długiej ekspozycji, łatwo jest uzyskać prześwietlony wynik, chyba że dokładnie skompensujesz niedoświetlenie każdego zdjęcia w sekwencji. Trudno jest również zobaczyć, jak wygląda Twój złożony obraz, dopóki ekspozycja nie zostanie zakończona.
Nowe możliwości
Niektóre aparaty cyfrowe oferują teraz funkcję wielokrotnej ekspozycji, która nie tylko zapewnia prosty sposób odtworzenia tradycyjnego efektu, ale także rozszerza możliwości twórcze dzięki zastosowaniu bardziej wyrafinowanych trybów mieszania. Ponadto technologia ta nie ogranicza się tylko do wysokiej klasy lustrzanek cyfrowych. Teraz nawet użytkownicy smartfonów mogą cieszyć się robieniem zdjęć z wielokrotną ekspozycją za pomocą aplikacji takich jak Multiple Exposures na iPhone'a lub Photo Blender na Androida.
Zdjęcie nr 1
Zdjęcie #2
W połączeniu za pomocą aplikacji Photo Bender.
Jeśli masz najnowszy model aparatu, jest coraz bardziej prawdopodobne, że będzie on miał jakąś formę funkcji wielokrotnej ekspozycji. Szczegółowe informacje można znaleźć w instrukcji obsługi aparatu. Konkretne oferowane udogodnienia będą się różnić w zależności od modelu aparatu, ale wszystkie te, które mają tę funkcję, będą w stanie symulować oryginalną technikę. Zacznijmy więc od prostego przykładu podwójnej ekspozycji przy użyciu aparatu Canon 5D Mark III.
Podwójnie
W tej technice oba obrazy są naświetlane normalnie, a następnie dodawane do siebie. Oznacza to, że najjaśniejsze części końcowego obrazu zostaną utworzone z najjaśniejszych części jednego z dwóch obrazów składowych, co można skutecznie wykorzystać, aby każdy obraz wycinał się nawzajem. Ustaw wielokrotną ekspozycję aparatu, aby zrobić dwa zdjęcia i połączyć je w trybie dodawania, jak pokazano tutaj dla 5D Mk III:
Wykonywanie zdjęć
Aby uzyskać najlepsze rezultaty, potrzebne będą dwa obrazy z jasnym tłem. W tym przykładzie mój obiekt został sfotografowany w pomieszczeniu na dość jasnym tle (poniżej po lewej). Jeśli obiekt znajduje się na zewnątrz, często warto ustawić się nisko, tak aby obiekt znajdował się na tle nieba.
 |  |
W przypadku drugiego obrazu poszukaj obiektu o wysokim kontraście z białymi obszarami, w których chcesz wyciąć pierwszy obraz. W tym przypadku zdecydowałem się sfotografować drzewo na tle nieba (powyżej po prawej), pamiętając o użyciu aparatu w trybie portretowym, ale obracając go tak, aby drzewo było odwrócone.
Gdy zdjęcia są dodawane w aparacie, jasne piksele wokół głowy fotografowanej osoby zastępują ciemne piksele z drzewa. W ten sam sposób jasne piksele z lewego i prawego dolnego narożnika obrazu drzewa nadpisują różowe boa z piór na pierwszym obrazie. W zależności od tego, jak jasne jest tło na każdym obrazie, to dodanie pikseli da efekt od słabego high-key do całkowicie rozświetlonej bieli, gdy te dwa obiekty się nie nakładają.
Ustawienia aparatu
Domyślnie ustawienie wielokrotnej ekspozycji jest wyłączone. Gdy jest aktywowany w 5D Mk III, można go ustawić tak, aby umożliwiał przeglądanie i zmianę niektórych ustawień między ekspozycjami lub po prostu odpalał w sposób ciągły bez spowalniania podczas przeglądania obrazów. W tym przykładzie wybrałem opcję „On:Func/ctrl:”, aby dać mi czas na skomponowanie następnego ujęcia. Jedną z wielkich zalet wyboru tej opcji w aparatach Canon jest to, że umożliwia ona przełączenie na „Podgląd na żywo”, w którym można zobaczyć nakładkę poprzedniego ujęcia, aby pomóc w ustawieniu następnego.
Korzystanie z poprzedniego obrazu
Aparaty firmy Canon pozwalają łączyć zdjęcie wykonane w konwencjonalny sposób z ekspozycją wykonaną w trybie wielokrotnej ekspozycji. Aby to wypróbować, wybierz opcję „Wybierz obraz do multi.expo”. Jeśli ustawisz łączną liczbę ekspozycji na dwie, musisz teraz zrobić tylko jedną dodatkową ekspozycję w trybie wielokrotnej ekspozycji, aby ukończyć kompozycję.
Aparaty firmy Nikon idą o krok dalej, umożliwiając wybranie dwóch dowolnych zdjęć z karty pamięci aparatu i połączenie ich za pomocą funkcji firmy Nikon o nazwie „Nakładka obrazu”. Jest to szczególnie elastyczne, ponieważ możesz po prostu łączyć pary obrazów i stosować korekty ekspozycji w razie potrzeby, aby utworzyć złożony obraz surowy.
Automatyczna kompensacja ekspozycji
Jeśli fotografujesz w tym trybie Additive i nie chcesz wykorzystywać efektu wycięcia, musisz zmniejszyć ekspozycję poszczególnych obrazów zgodnie z liczbą ujęć zawartych w kompozycie. Na przykład należy niedoświetlić każde ujęcie o jeden stopień, jeśli łączysz dwa obrazy, lub o dwa punkty, jeśli łączysz cztery zdjęcia. Alternatywnie możesz pozostawić regulację kamerze. Ponieważ już powiedziałeś aparatowi, ile ekspozycji chcesz połączyć, może on określić, jaką kompensację ekspozycji zastosować, aby stworzyć kompozycję, która nadal zachowuje szczegóły w prześwietlonych miejscach.
Aby automatycznie zastosować tę kompensację, po prostu wybierz opcję „Średnia” zamiast opcji „Dodatkowe” i ustaw aparat w trybie priorytetu przysłony lub migawki. Jeśli chcesz poeksperymentować z nakładaniem tekstur i tworzeniem abstrakcyjnych wzorów, dobrym początkowym trybem mieszania jest Średnia.
Jasne i ciemne
Obie opcje Additive i Average skutecznie gromadzą jeden obraz na drugim z opcjonalną regulacją ekspozycji, więc te tryby nie różnią się tak bardzo od konwencjonalnych wielokrotnych ekspozycji filmu. Jednak dzięki zwiększonej mocy obliczeniowej niektórych lustrzanek cyfrowych nie musisz już ograniczać się do nakładania obrazów, po prostu dodając ich wartości jasności. Obrazy można również łączyć, biorąc piksele z jednego lub drugiego obrazu źródłowego, w zależności od tego, który z nich jest najjaśniejszy (lub najciemniejszy). Aby pokazać, jak to działa, rozważ tę kombinację okna i chmur.
Wybranie trybu Bright daje pierwszeństwo chmurom, które pojawią się przed oknem u góry kompozytu. Ciemne drzewa zostaną wykluczone na rzecz jaśniejszych części okna na dole kompozytu.
Jeśli wybierzesz Ciemny, wtedy najciemniejsze piksele wygrywają, a chmury pojawiają się za oknem w tej bardziej subtelnej wersji.
Inne techniki kreatywne
Po wypróbowaniu różnych trybów mieszania, które oferuje Twój aparat, warto zastanowić się, jakie zmiany możesz chcieć wprowadzić między ujęciami. Dopóki nie wyłączysz aparatu, możesz zamieniać obiektywy, filtry, a nawet kraje między ujęciami, aby móc połączyć na przykład zdjęcie makro z krajobrazem. Ponieważ kamery niezmiennie umożliwiają łączenie obrazu na żywo z obrazem wcześniej zapisanym na karcie, istnieje wiele możliwości kreatywnego łączenia obrazów. Oto dwa proste przykłady, które możesz chcieć wypróbować.
Warstwa krajobrazu
Obiektywy zmiennoogniskowe zapewniają bardzo wygodny sposób tworzenia efektu warstwowego z prostej panoramy. W tym przykładzie połączyłem cztery ujęcia różnych części horyzontu, a także dostosowałem balans bieli aparatu dla każdej ekspozycji, aby symulować mgłę odległości.
Aby uzyskać ten efekt, wykonaj następujące kroki:
1. Skonfiguruj aparat tak, aby wykonywał cztery ekspozycje w trybie średniej wielokrotnej ekspozycji przy użyciu priorytetu przysłony lub migawki.
2. Ustaw balans bieli na 2500ºK, aby uzyskać mocny niebieski odcień i pomniejsz, aby uzyskać ujęcie szerokokątne. Ustaw horyzont w górnej ćwiartce wizjera i zrób pierwsze zdjęcie w sekwencji.
3. Włącz podgląd na żywo i nieznacznie powiększ, aby zobaczyć powiększoną nakładkę, która stanie się twoją najbliższą linią wzniesień. Przesuń kamerę do innej części horyzontu, aby stworzyć pewną różnorodność topograficzną i przechyl kamerę w górę, aby ustawić następny horyzont tuż pod poprzednim. Ustaw balans bieli na 4000ºK, aby uzyskać mniej intensywne niebieskie odchylenie i zrób drugie zdjęcie.
4. Zmień położenie horyzontu jeszcze niżej na ekranie LiveView. Powiększ trochę i z balansem bieli ustawionym na 5500ºK, zrób trzecie zdjęcie.
5. Na koniec wykonaj pełne zbliżenie, ponownie przesuń kamerę, aby zainteresować się pierwszym planem, i ustaw horyzont w pobliżu dolnej części ekranu. Zwiększ balans bieli do 7000ºK i zrób ostatnie zdjęcie.
Efekty ostrości
Przez większość czasu dążymy do uzyskania ostrej ostrości na naszych zdjęciach, być może z kreatywnym rozmyciem tła. Wykonywanie wielokrotnych ekspozycji umożliwia połączenie ostrego obrazu z nieostrym obrazem tego samego obiektu w celu wygładzenia szczegółów podświetlenia lub nadania mu blasku dzięki niezwykłemu efektowi zmiękczenia ostrości. Oto kroki, które należy wykonać, aby uzyskać wygładzony obraz:
1. Ustaw aparat na statywie i ustaw tryb mieszania wielokrotnych ekspozycji na Ciemny.
2. Zrób ostre zdjęcie obiektu. W tym przypadku niektóre róże zostały ustawione na ciemnym tle, aby nadać im więcej wyrazistości na ostatecznym obrazie.
3. Rozogniskowanie obrazu (ustaw ostrość obiektywu na ręczną, aby zatrzymać ponowne ogniskowanie przy następnym ujęciu). W tym przykładzie rozogniłem dość drastycznie, aby zilustrować efekt.
4. Zrób drugie zdjęcie.
Ponieważ pasemka są rozmyte, stają się ciemniejsze. W trybie mieszania ciemnego te ciemniejsze odcienie trafiają do końcowego obrazu zamiast do oryginalnych świateł. Ciemne tło z ostrzejszego obrazu ma również pierwszeństwo przed rozmytymi krawędziami na nieostrym obrazie, co daje złożony obraz, który jest dobrze zdefiniowany na ciemnym tle, ale z wygładzonymi szczegółami podświetlenia.
Aby uzyskać bardziej tradycyjny efekt zmiękczenia ostrości, konieczne jest zachowanie szczegółów podświetlenia i dodanie wokół nich rozmycia podświetlenia. Możesz osiągnąć ten efekt, po prostu wybierając tryb mieszania Jasny, aby uzyskać delikatną poświatę, jak pokazano tutaj.
Ujęcia akcji
W dotychczas rozważanych technikach kamera została skonfigurowana do przeglądania obrazu po każdym ujęciu w sekwencji i, jeśli pozwala na to kamera, do zapisywania każdego obrazu składowego na karcie pamięci. Jest to przydatne, aby dopasować każdy nowy obraz do poprzedniego.
Jednak w przypadku szybkich ujęć przetwarzanie w aparacie zajmuje zbyt dużo czasu. Jeśli chcesz zrobić złożone zdjęcie kogoś przeskakującego przez płot (wtedy poza ustawieniem byka na tym samym polu, co temat), oto podstawowe kroki, które należy wykonać:
1. Ustaw tryb wielokrotnej ekspozycji, aby nie wyświetlał obrazu po każdym zdjęciu ani nie zapisywał na karcie. W modelu 5D Mk III można to osiągnąć, ustawiając pozycję menu wielokrotnej ekspozycji na „On:ContShtng” dla zdjęć seryjnych.
2. Ustaw liczbę ekspozycji zgodnie z szybkością akcji, której się spodziewasz (więcej ekspozycji dla szybszej akcji) i ustaw czas otwarcia migawki i przysłonę na wartości, które pozwolą uchwycić sekwencję ostrych obrazów.
3. Ustaw aparat na statywie i wstępnie ustaw ostrość na odległość, w której ma mieć miejsce akcja. Ustaw ostrość obiektywu na ręczną, aby mieć pewność, że ostrość nie zmieni się podczas fotografowania.
4. Ustaw tryb jazdy na ciągłą szybką serię.
5. Po wykonaniu akcji naciśnij i przytrzymaj przycisk migawki, aby upewnić się, że wykonano wszystkie poszczególne ekspozycje.
Tryby mieszania
Jeśli zostawisz tryb mieszania ustawiony na Średnia, otrzymasz solidne tło z wieloma upiornymi nakładkami odpowiadającymi różnym ekspozycjom. Dzieje się tak, ponieważ ekspozycja każdego zdjęcia w sekwencji jest automatycznie zmniejszana, aby gromadzący się obraz nie stał się zbyt jasny, ale wyniki mogą być raczej słabe i rozczarowujące, jak to ujęcie aparatu Canon kołyszącego się na jasnym tle.
Jeśli ustawisz tryb mieszania na Ciemny podczas korzystania z jasnego tła, wyniki będą znacznie bardziej określone w następujący sposób:
Wynika z tego, że odwrotność również jest prawdziwa. Podczas fotografowania jaśniejszego obiektu poruszającego się na ciemniejszym tle najlepsze wyniki uzyskuje się, wybierając tryb mieszania światła:
Zwalnianie
Nie wszystkie zdjęcia akcji z wielokrotną ekspozycją muszą być szalone. To zdjęcie zostało wykonane aparatem EOS 6D w trybie wielokrotnej ekspozycji, ustawionym na wykonanie dziewięciu ekspozycji w trybie Bright blend. Co dwie minuty robiono jedno zdjęcie.
Poszukaj przyszłego materiału graficznego
Znacznie bardziej wyrafinowane techniki wielokrotnej ekspozycji można osiągnąć przy użyciu dedykowanego oprogramowania do edycji, takiego jak Adobe Photoshop. W tej chwili możesz być zainteresowany połączeniem tylko niektórych obrazów w aparacie, ale pamiętaj, że w przyszłości możesz chcieć poeksperymentować na komputerze. Nawet jeśli nie znasz jeszcze potężnego oprogramowania do edycji na komputery stacjonarne, zawsze warto zebrać surowy materiał, który możesz przetworzyć w deszczowy dzień.
Następnym razem, gdy będziesz poza domem z aparatem, pomyśl o sfotografowaniu interesujących tekstur, sylwetek i szybkich sekwencji akcji, zamiast robić pojedyncze zdjęcia. Wkrótce będziesz na dobrej drodze do tworzenia przyciągających wzrok zdjęć z wielokrotną ekspozycją.