Czy Twoje zdjęcia czasami wychodzą za ciemne lub za jasne? Uzyskanie idealnej ekspozycji to częsty problem nawet dla najlepszych fotografów i najlepszych aparatów! W tym samouczku dowiesz się, jak korzystać z trójkąta ekspozycji, aby przejąć kontrolę nad przysłoną, szybkością migawki i ustawieniami ISO aparatu – dzięki czemu za każdym razem możesz wykonywać idealnie naświetlone zdjęcia.
Co to jest ekspozycja?
Kiedy robisz zdjęcie, światło ze sceny wpada do aparatu i uderza w czujnik, tworząc cyfrowy obraz. Ekspozycja odnosi się do jasności lub ciemności wynikowego zdjęcia.
Osiągnięcie dobrej ekspozycji jest niezbędne do tworzenia wysokiej jakości, atrakcyjnych wizualnie zdjęć. Podczas robienia zdjęcia Twoim celem powinno być zawsze uzyskanie najlepszej możliwej ekspozycji, aby Twoje zdjęcie nie było zbyt jasne lub zbyt ciemne.
Jeśli zdjęcie jest niedoświetlone (zbyt ciemne), szczegóły zostaną utracone w cieniach (ciemniejsze obszary obrazu). Gdy zdjęcie jest prześwietlone (zbyt jasne), szczegóły zostaną utracone w prześwietlonych obszarach (jaśniejsze obszary obrazu).
Istnieją trzy podstawowe elementy, które kontrolują ekspozycję w aparacie cyfrowym:przysłona , czas otwarcia migawki i ISO .
trójkąt ekspozycji pomaga zrozumieć, w jaki sposób przysłona, czas otwarcia migawki i ISO współpracują ze sobą w celu określenia ekspozycji.
Zanim nauczysz się korzystać z trójkąta ekspozycji, spójrzmy na przysłonę, czas otwarcia migawki i ISO.
Przysłona
Przysłona odnosi się do rozmiaru otworu w obiektywie aparatu. Kiedy robisz zdjęcie, światło przechodzi przez ten otwór i dociera do czujnika aparatu, tworząc obraz.
Przysłonę obiektywu można regulować, aby była mniejsza lub większa. Mały otwór przepuszcza bardzo mało światła. Duża apertura przepuszcza dużo światła. Dlatego wielkość apertury wpływa na ekspozycję obrazu, tj. jak jasny lub ciemny jest.
Przysłona jest mierzona w f-stopach , często określany jako f/liczba, np. f/2, f/8, f/22 itd. Często mylące jest to, że im większa liczba f/m, tym mniejsza apertura. Przy f/2 przysłona jest bardzo duża i przepuszcza dużo światła, podczas gdy przy f/22 przysłona jest bardzo mała i przepuszcza znacznie mniej światła.
Przysłona nie tylko przyczynia się do ekspozycji, ale także kontroluje głębię ostrości. Odnosi się to do ilości obrazu, który jest ostry.
Duża głębia ostrości oznacza, że cały lub większość obrazu będzie ostra, niezależnie od tego, czy obiekty znajdują się blisko, czy daleko. Jest to idealne rozwiązanie do fotografii krajobrazowej.
Mała głębia ostrości oznacza, że tylko część obrazu będzie wyostrzona, a reszta będzie rozmyta. Jest to idealne rozwiązanie do fotografii portretowej.
Szybkość migawki
Szybkość migawki oznacza, jak długo czujnik aparatu jest wystawiony na działanie światła podczas robienia zdjęcia.
Szybkość migawki można regulować, aby była szybsza lub wolniejsza. Krótki czas otwarcia migawki naraża czujnik na bardzo mało światła. Długi czas otwarcia migawki naraża czujnik na dużo światła. Dlatego szybkość migawki wpływa na ekspozycję obrazu.
Szybkość migawki jest mierzona w sekundach lub ułamkach sekundy. np. 4 sekundy, 1 sekunda, 1/60 sekundy, 1/250 sekundy itd.
Czas otwarcia migawki 4 sekundy jest znacznie dłuższy niż czas otwarcia migawki 1/250 i pozwala na dotarcie większej ilości światła do czujnika aparatu, co daje jaśniejszy obraz.
Oprócz wpływu na ekspozycję czas otwarcia migawki kontroluje sposób rejestrowania ruchu na zdjęciach.
Krótki czas otwarcia migawki zamrozi każdy ruch w scenie. Jest to idealne rozwiązanie do fotografii sportowej i akcji. Jeśli trzymasz aparat za rękę, zamiast używać statywu, krótki czas otwarcia migawki jest pożądany, aby uniknąć rozmycia spowodowanego drganiami aparatu.
Długi czas otwarcia migawki uchwyci każdy ruch jako rozmycie ruchu. Jest to wykorzystywane w fotografii z długim czasem naświetlania, na przykład do uchwycenia efektu woalu na wodzie, smug światła w nocy lub poczucia ruchu na zdjęciu.
ISO
ISO odnosi się do czułości czujnika aparatu na światło. Dlatego ISO wpływa na ekspozycję obrazu.
ISO można regulować, aby czujnik był bardziej lub mniej czuły na światło.
Niska wartość ISO (np. 100 lub 200) oznacza niską czułość na światło – dokładnie to, co jest potrzebne w jasnych warunkach, aby uniknąć prześwietlonych zdjęć.
Wysoka wartość ISO (np. 800, 1600 lub wyższa) oznacza wysoką czułość na światło. Może to pomóc w sytuacjach słabego oświetlenia, gdy aparat potrzebuje więcej światła, aby uzyskać lepiej naświetlony obraz.
Pamiętaj, że ISO wpływa na jakość obrazu. Fotografowanie z wysokimi wartościami ISO może spowodować, że zdjęcia będą wyglądać na ziarniste. W fotografii cyfrowej nazywamy to ziarno „szumem”. Szumy pojawiają się na obrazach jako piksele o losowych kolorach, szczególnie w ciemniejszych obszarach obrazu, takich jak nocne niebo.
Objaśnienie trójkąta ekspozycji
Kluczem do stworzenia idealnie naświetlonych obrazów jest zrównoważenie przysłony, czasu otwarcia migawki i wartości ISO, aby obraz nie był zbyt ciemny lub zbyt jasny.
Poniższy diagram trójkąta ekspozycji ilustruje zależność między tymi trzema elementami. Pomaga zrozumieć, dlaczego aparat automatycznie wybiera określone wartości ekspozycji i co możesz zrobić, aby w razie potrzeby przejąć kontrolę nad ekspozycją.
Kiedy zwiększasz ekspozycję jednego elementu (biała strzałka), jeden lub oba pozostałe elementy (czarne strzałki) muszą zostać zmniejszone, aby utrzymać tę samą ekspozycję.
W zależności od trybu fotografowania, którego używasz, albo aparat zrobi to automatycznie, albo będziesz musiał samodzielnie wprowadzić wartości. Poniżej dowiesz się, jak kontrolować ekspozycję za pomocą trybów Program, Priorytet przysłony, Priorytet migawki i Ręczny tryb fotografowania.
Tryb programu (P)
W trybie Program aparat automatycznie ustawi czas otwarcia migawki i przysłonę w celu uzyskania dobrej ekspozycji. Jednak obracanie pokrętła/pokrętła umożliwia równoczesną regulację zarówno szybkości migawki, jak i wartości przysłony, przy zachowaniu tej samej ekspozycji (jasności obrazu).
Jeśli zmienisz wartość ISO, tryb Program automatycznie dostosuje szybkość migawki i/lub wartości przysłony, aby zachować tę samą ekspozycję.
Tryb priorytetu przysłony (AV lub A)
W trybie priorytetu przysłony ustawiasz wartość przysłony, aby określić wymaganą głębię ostrości. Następnie aparat automatycznie ustawia szybkość migawki, aby zapewnić dobrą ekspozycję.
Na przykład, jeśli zmniejszysz wartość f/liczbę, aby użyć większej przysłony, wpuszczając więcej światła, aparat automatycznie dostosuje szybkość migawki, aby była szybsza, co wpuszcza mniej światła – utrzymując zrównoważoną ekspozycję.
Jeśli czas otwarcia migawki jest zbyt długi, co powoduje niepożądane rozmycie ruchu, zwiększenie wartości ISO zapewni szybszy czas otwarcia migawki przy zachowaniu tej samej ekspozycji.
Jeśli czas otwarcia migawki jest szybszy niż potrzebujesz, możesz zmniejszyć wartość ISO, aby uzyskać mniej ziarniste/zaszumione obrazy.
Tryb priorytetu migawki (TV lub S)
W trybie Priorytet migawki ustawiasz czas otwarcia migawki, aby określić sposób uchwycenia ruchu na zdjęciu, np. albo zamrozić, albo rozmyć ruch. Następnie kamera automatycznie ustawia przysłonę, aby zapewnić dobrą ekspozycję.
Na przykład, jeśli wybierzesz krótszy czas otwarcia migawki, wpuszczając mniej światła, aparat automatycznie dostosuje przesłonę, aby była większa, co wpuszcza więcej światła – utrzymując zrównoważoną ekspozycję.
Jeśli apertura jest zbyt duża, co skutkuje zbyt małą głębią ostrości, zwiększenie wartości ISO da mniejszą aperturę przy zachowaniu tej samej ekspozycji.
Jeśli apertura jest zbyt mała, co skutkuje zbyt dużą głębią ostrości, zmniejszenie wartości ISO da większą aperturę przy zachowaniu tej samej ekspozycji.
Tryb ręczny (M)
W trybie ręcznym jesteś całkowicie odpowiedzialny za uzyskanie dobrej ekspozycji. Musisz ręcznie ustawić przysłonę, czas otwarcia migawki i wymagane wartości ISO. Aparat nie ustawia automatycznie żadnej z tych wartości (chyba że masz włączoną opcję Auto ISO).
Podczas korzystania z trybu ręcznego trójkąt ekspozycji pomoże Ci zdecydować, jakie zmiany należy wprowadzić, aby zachować równowagę przysłony, czas otwarcia migawki i czułość ISO w celu uzyskania dobrej ekspozycji.
Dostrój z kompensacją ekspozycji
Niektóre sceny mogą oszukać aparat do niedoświetlenia lub prześwietlenia. W takich sytuacjach użyj sterowania kompensacją ekspozycji w aparacie, aby precyzyjnie dostroić ekspozycję. To ustawienie pozwala po prostu powiedzieć kamerze, aby obraz był jaśniejszy lub ciemniejszy. Odbywa się to poprzez dostosowanie wartości przysłony i/lub szybkości migawki.
Kompensacja ekspozycji jest zwykle pokazywana w skali, np. od -2 do +2, jak pokazano poniżej. W większości aparatów znajduje się przycisk +/-, który zapewnia dostęp do elementów sterujących kompensacją ekspozycji.
Klasycznym przykładem jest śnieżna scena – kiedy aparat będzie niedoświetlał, gdy próbuje osiągnąć to, co uważa za prawidłową ekspozycję. Niestety powoduje to, że białe obszary zdjęcia są renderowane na szaro.
Dwa zdjęcia obok siebie ilustrują problem. Jasnobiały śnieg skłonił aparat do niedoświetlenia. Zwiększenie kompensacji ekspozycji rozjaśniło obraz, dzięki czemu śnieg wyglądał tak, jak w rzeczywistości.
Innym przykładem jest fotografowanie czegoś, na którym większość sceny jest ciemna. Kamera nadmiernie naświetla, aby uzyskać prawidłową ekspozycję, a ciemne kolory wyglądają na blade i wyblakłe.
W poniższym przykładzie ciemny drewniany budynek skłonił aparat do prześwietlenia, przez co obraz wyglądał na trochę wypalony (zbyt jasny). Zmniejszenie kompensacji ekspozycji przyciemniło obraz, dając bardziej realistyczną reprezentację sceny.
Trójkąt ekspozycji:wnioski
Podsumowując, kombinacja przysłony, czasu otwarcia migawki i ISO daje ekspozycję. We wszystkich trybach aparatu (oprócz ręcznego) aparat automatycznie kompensuje wszelkie wprowadzone zmiany. W tym celu kamera automatycznie dostosowuje jedną z pozostałych zmiennych trójkąta ekspozycji.
Mamy nadzieję, że ten artykuł pomógł ci zrozumieć trzy ważne czynniki, które przyczyniają się do dobrej ekspozycji i ich wzajemne relacje, dzięki czemu możesz robić lepiej naświetlone zdjęcia.