Ujęcie wprowadzające służy jako wprowadzenie do historii, która ma się rozwinąć. Jest to zwykle, ale nie zawsze, ujęcie otwierające scenę. Zazwyczaj jest to szerokie ujęcie zewnętrzne budynku lub krajobrazu. Zadaniem ujęcia wprowadzającego jest umiejscowienie postaci w określonej scenerii. To filmowy skrót, który pozwala filmowcom szybko przekazać widzom kontekst sceny.
Ujęcie wprowadzające ma trzy główne zadania. Musi pokazać widzom, gdzie rozgrywa się scena, pokazać nam, kiedy ma miejsce i wskazać ogólny ton sceny. Przyjrzyjmy się każdemu z tych obowiązków. Następnie omówimy, jak skutecznie wykorzystać ustalanie ujęć we własnej produkcji.
Miejsce założenia
Każdy centymetr przestrzeni w filmie lub programie telewizyjnym jest specjalnie skonstruowany, aby służyć narracji. Oznacza to, że przestrzeń, którą widzimy i rozumiemy na ekranie, może być zupełnie inna niż miejsce lub scena dźwiękowa wykorzystywana do filmowania. Dlatego tak ważny jest ujęcie wprowadzające. Bez tego publiczność nie ma możliwości zorientowania się w scenie. Dzięki temu wiemy, gdzie są postacie.
Sitcomy, takie jak „Seinfeld” (1989-1998) czy „Simpsonowie” (1989-obecnie) często wykorzystują szerokie ujęcia plenerowe rezydencji głównych bohaterów. To komunikuje publiczności, że historia powróciła do tego znajomego miejsca. Konsekwencja tego rodzaju ujęcia wprowadzającego jest szczególnie ważna w serialach komediowych, ponieważ stabilność i rutyna życia domowego jest podstawą zwariowanych epizodycznych przygód Kramera lub Barta.
Z drugiej strony wykonywanie ujęć może podkreślić nieznajomy charakter krajobrazu. Westerny często używają wspaniałych widoków, aby skojarzyć samotność i niegościnność dzikiego zachodu. Podobnie sagi kosmiczne często używają ujęć ustanawiających, aby przedstawić statki kosmiczne, które są dziwne i masywne, ale całkowicie odizolowane. W obu przypadkach ujęcie wprowadzające daje widzowi szansę zastanowienia się, w jaki sposób postacie mogą wchodzić w interakcje z tymi obcymi środowiskami.
Czas ustanowienia
Lokalizacja nie jest jedyną ważną informacją, którą należy zebrać podczas tworzenia ujęć. Te ujęcia mogą nam również powiedzieć, kiedy rozgrywa się historia lub scena. Dobre ujęcie wprowadzające mówi nam więcej niż tylko pora dnia; może również ujawnić porę roku, a także okres historyczny, w którym rozgrywa się historia. Na przykład „Amadeus” (1984) rozgrywa scenę ciemnym ujęciem karety na zaśnieżonej ulicy. W tle słabo świeci rząd okien. To proste, statyczne ujęcie mówi nam, że nasza historia zaczyna się w erze przedindustrialnej, zimą w nocy.
Seria ujęć ustalających może również komunikować upływ czasu. To samo ujęcie zewnętrzne tego samego budynku uchwycone o różnych porach dnia lub roku może oddać upływ czasu lub zmieniający się ton narracji. Jednym z często cytowanych przykładów jest ujęcie wprowadzające Hogwart w serialu „Harry Potter”. Za każdym razem, gdy wracamy do tego ujęcia, widzimy inny sezon i rozumiemy, że od ostatniej sceny minęło trochę czasu.
Ustalenie dźwięku
Chociaż ważne jest, aby widzowie wiedzieli, kiedy i gdzie ma miejsce scena, ujęcie wprowadzające ma jeszcze jedno zadanie, które może być jeszcze ważniejsze:komunikowanie się. Dobrze wykonane ujęcie wprowadzające pomaga widzom przewidzieć emocjonalny ton sceny, z którą się spotkają.
Pomyśl na przykład o rezydencji, która wznosi się nad motelem Bates w „Psycho” Hitchcocka. Spójne ujęcie z małej odległości z daleka wskazuje na złowrogi charakter domu i jego mieszkańców na długo przed tym, zanim zostaniemy wpuszczeni do środka.
Natomiast akademik z „Domu dla zwierząt” (1978) jest jeszcze bardziej zrujnowany. Jednak kadrowanie, blokowanie i animowane postacie w oknie sprawiają, że dom wydaje się znacznie mniej groźny.
Forma i funkcja
Aby zrozumieć, dlaczego strzał inicjujący jest tak skuteczny, przypomnijmy sobie efekt Kuleszowa. W tej słynnej demonstracji filmowej rosyjski filmowiec Lew Kuleszow pokazał, jak widzowie tworzą nieświadome skojarzenia między ujęciami. Na przykład ujęcie mężczyzny pociętego miską zupy wyraża głód, podczas gdy to samo ujęcie mężczyzny pociętego wizerunkiem pięknej kobiety kojarzy się z pożądaniem.
W ten sam sposób, gdy widzimy zewnętrzne ujęcie budynku przecięte na tle wnętrza, zakładamy, że te dwa ujęcia opisują tę samą zunifikowaną przestrzeń. Widzieliśmy budynek z zewnątrz, a teraz widzimy jego wnętrze — nieważne, że ujęcie wnętrza prawdopodobnie odbyło się na scenie dźwiękowej, a ujęcie wprowadzające na zewnątrz mogło zostać wypożyczone z biblioteki materiałów filmowych.
Kiedy nie używać ujęcia wprowadzającego
Jak już wspomnieliśmy, ujęcie wprowadzające może jednocześnie przekazać wiele informacji. Czasami jednak historia wzywa nas do ukrycia tych informacji przed publicznością.
Ta strategia może być wykorzystana do dramatu – na przykład do ujawnienia setek poległych żołnierzy w „Przeminęło z wiatrem”. Lub może być wykorzystany w komedii, na przykład gdy kamera cofa się od Po wspinającego się po ogromnych schodach, aby pokazać, że jest tylko kilka kroków od miejsca, z którego zaczął.
Pamiętaj też, że nie zawsze musisz umieszczać ujęcie wprowadzające na samym początku sceny. Na przykład w „Django, Unchained” scena otwierająca naprzemiennie przedstawia zbliżenia tytułowego bohatera i szerokie ujęcia skalistego krajobrazu, wprowadzając nas zarówno do postaci, jak i jej otoczenia.
Skuteczne wykorzystanie ujęć
Niezależnie od tego, czy są to statyczne widoki na zewnątrz, czy ujęcia szybującego drona, najskuteczniejsze ujęcia wprowadzające płynnie przechodzą w resztę sceny. Pasują nie tylko do miejsca i czasu, ale także do tonu mocniejszych strzałów. Te krótkie, ale niezbędne ujęcia zawierają narracyjne szczegóły i symbolikę. Istnieje wiele sposobów na opisanie lokalizacji, więc upewnij się, że ujęcia wprowadzające podkreślają aspekty otoczenia, które są najbardziej odpowiednie dla Twojej historii.